Çocuklarda Kekemelik
Yazar : Merve Kiraz Yavuz 18/10/2024Çocuklarda Kekemelik Konuşma, hayatımızı etkileyen temel bir beceridir. Günlük yaşamda dilimizi kullanarak iletişim kurarız. Ancak bazı bireylerde konuşma bozuklukları, bu süreci zorlaştırabilir. En bilinen konuşma bozukluklarından biri kekemeliktir. Kekemelik; konuşma sırasında takılma, tutukluk, kelime tekrarı, sessizlik, kelime değiştirme veya ses uzatma gibi belirtilerle kendini gösterir. Bununla birlikte, jest ve mimiklerde değişiklikler de gözlemlenebilir. Kekemelik genellikle tüm konuşmayı etkileyerek kolayca fark edilir hale gelir. Bu belirtiler görüldüğünde, bir uzmana başvurulması oldukça önemlidir. Kekemeliğin Başlangıç Yaşı Kekemelik her yaşta görülebilse de genellikle konuşma gelişiminin hızlandığı 2-7 yaş arasında başlar. Yaş ilerledikçe belirtilerde azalmalar görülebilir ve ergenlik döneminden sonra tamamen sona erebilir. Kekemelikte Cinsiyet Farklılıkları Kekemelik erkek çocuklarda, kız çocuklara oranla daha sık görülür. Bu cinsiyet farkının nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte genetik ve biyolojik faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir. Kekemeliğin Nedenleri Kekemeliğin kesin bir nedeni bulunmamaktadır. Ancak uzmanlar, kekemeliğin psikolojik, biyolojik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonu sonucu ortaya çıktığını belirtmektedir. Genetik Faktörler: Aile bireylerinde veya akrabalarında kekemelik geçmişi olan çocuklarda kekemelik riski artabilir. Çevresel Faktörler: Ebeveynlerin çocukla iletişim tarzı, çocuğun konuşma deneyimlerine verilen tepkiler, okuldaki destekleyici veya baskıcı ortam gibi çevresel faktörler kekemeliği etkileyebilir. Bazen çocuklar taklit yoluyla kekemeliği öğrenip sürdürebilir. Psikolojik Faktörler: Çocukların yaşadığı travmalar, sosyal kaygılar ve utanç gibi duygular kekemelik riskini artırabilir. Kekemelik, anksiyete ve depresyon gibi duygusal bozukluklarla da ilişkili bulunmuştur. Kekemeliğin Tedavisi Kekemelik tedavisi dil ve konuşma terapistleri tarafından yürütülür. Her çocuğun ihtiyaçları farklı olduğu için tedavi süreci bireysel olarak planlanır. Terapiler, çocuğun konuşma akıcılığını iyileştirmeyi hedefler. Ailenin bu süreçte çocuğa desteği çok önemlidir. Ayrıca ebeveynler sabırlı olmalı, çocuğun konuşmasını bölmemeli ve akıcılığı bozmadan dinlemelidir. Kekemeliğin Sosyal Etkileri Kekemelik, çocukların okul ve sosyal yaşamını olumsuz etkileyebilir. Okul öncesi dönemde başlayan kekemelik, çocuğun okula uyum sağlamasını zorlaştırabilir. Farklılıkları nedeniyle dışlanma, alay edilme gibi durumlarla karşılaşabilirler. Bu da
“ Elif Şafak’ın bir romanında kekemelik üzerine yaptığı bir değerlendirme dikkat çekicidir: Kekemelik, bazen insanın söylemek istediklerinin yükünü taşımaktan yorulan dilin isyanıdır. Çocuklarda kekemelik ise, duygu ve düşüncelerin, sözcüklerden daha hızlı akmasından kaynaklanan bir çırpınıştır. ”
çocuklarda sosyal çekilme, okul başarısında düşüş, arkadaşlarından kaçınma ve özgüven kaybı gibi sorunlara yol açabilir. Ebeveynlere ve Öğretmenlere Öneriler Ebeveynler ve öğretmenler, kekemelik yaşayan çocuklara destek olmalıdır. Çocuğun konuşması konusunda baskı yapılmamalı, sabırlı bir şekilde dinlenmelidir. Çocuklarla kekemelik hakkında açık bir şekilde konuşarak onları bu konuda rahatlatabilir, örnek teşkil edecek sosyal ortamlara katılım sağlayabilirsiniz. Ankara veya Çankaya bölgesinde bir psikolog desteği almak isteyen aileler, çocuklarının konuşma ve sosyal gelişimi konusunda uzman yardımı alabilirler. Çocuk psikolojisi ve konuşma terapisi alanında deneyimli bir Ankara psikolog ya da Çankaya psikolog uzmanı ile çalışarak kekemelik tedavisinde profesyonel bir yol izleyebilirsiniz. Kaynakça AVCI, A., Uğuz, Ş., & Toros, F. (2002). Çocuklarda kekemelik: Karşılaştırmalı bir izleme çalışması. Klinik Psikiyatri Dergisi, 5(1), 16-21. Doğan, M., Nemli, N., Bayram, A., Kaya, A., & Yaşar, M. (2016). Kekeme çocukların yaşam kalitesi bulguları. KBB Uygulamaları, 4(2), 64-69. Günaydın, E. (2020). 6-12 yaş arası kekemelik tanısı almış çocukların ebeveynlerinin dil ve konuşma terapisi öncesi ve sonrasında kaygı düzeylerinin karşılaştırılması (Master's thesis, İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü). İbiloğlu, A. O. (2011). Kekemelik. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(4), 704-727. Perez, H. R., & Stoeckle, J. H. (2016). Stuttering: Clinical and research update. Canadian Family Physician, 62(6), 479-484. Tanrıöver, S., Kaya, N., Tüzün, Ü., & Aydoğmuş, K. (1992). Çocuk psikiyatrisi polikliniğine başvuran çocukların demografik özellikleri ile ilgili bir çalışma. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 5(1-3), 13-9. İlgili Anahtar Kelimeler Çocuklarda kekemelik, konuşma bozuklukları, kekemelik nedenleri, kekemelik tedavisi, genetik faktörler ve kekemelik, çocuklarda konuşma terapisi, psikolojik faktörler ve kekemelik, kekemelik belirtileri, kekemelikte çevresel faktörler, kekemelikte sosyal etkiler, kekemelik ve aile desteği, Ankara psikolog, Çankaya psikolog, konuşma terapisti Ankara, çocuk psikolojisi ve kekemelik, kekemelik ve sosyal kaygı, kekemelikte ebeveyn desteği, kekemelikte öğretmen tavsiyeleri, konuşma terapisi uygulamaları, kekemelikle baş etme yolları.